Vorig jaar deed ik mee aan de blogtour van Wanneer wordt het eindelijk weer zoals het nooit is geweest. Hierin vertelt Joachim Meijerhoff over zijn kindertijd, die zich voor een groot deel afspeelde op het terrein van de psychiatrische inrichting waar zijn vader directeur van was. Het gezin woonde op het terrein zelf. Nu werd mij gevraagd of ik ook het vervolg op dit boek wilde lezen. Dit vervolg, dat Ach, deze leegte, deze verschrikkelijke leegte heet, gaat over de tijd waarin de schrijver studeerde aan de toneelschool en waarin hij bij zijn uitermate excentrieke grootouders woonde. Uiteraard was ik erg benieuwd naar dit nieuwe boek. Hieronder lees je wat ik ervan vond.
Het verhaal
Op mijn twintigste werd ik tot mijn grote verrassing in München op een toneelschool aangenomen en trok ik bij mijn grootouders in omdat ik geen kamer kon vinden. Het contrast tussen deze twee werelden had niet groter kunnen zijn. Hierover wil ik vertellen: over mijn boven alles beminde grootouders, met z’n tweeën gevangen in hun schitterende huis, en over hoe het is als iemand tegen je zegt: ‘Je moet leren met je tepels te glimlachen.’
Zijn grootmoeder, ooit zelf actrice, is nog steeds een diva. Zijn grootvader, een gepensioneerde filosofieprofessor, is een scherpe, intimiderende maar slechthorende man. Hun dagen zijn ingedeeld aan de hand van absurde rituelen waarin alcohol een belangrijke rol speelt. Met de dagelijkse afwisseling van het grootse maar vreemde leven van zijn grootouders en de net zo bedenkelijke gang van zaken op de theaterschool, vertelt Joachim Meyerhoff weer een voortreffelijk, ontroerend, grappig en raak verhaal. Een hommage aan zijn grootouders en een eerlijk verslag van zijn confronterende vlucht in acteren.
Conclusie
De schrijver vertelt op een gegeven moment in het boek dat hij een zekere afstand tot zijn eigen zelf voelt en ook tot zijn eigen lichaam. Hij is zichzelf als het ware steeds aan het observeren en doet voor zijn gevoel niet werkelijk mee aan de meeste situaties. Het boek is ook zo geschreven, de schrijver observeert zichzelf terwijl hij de toneelschool doorloopt en met zijn grootouders praat. Voor mij als lezer zorgde dit echter juist niet voor afstand. Het zorgde ervoor dat ik voor mijn gevoel dichter bij de jonge Joachim stond. Het leek alsof ik naast de schrijver stond om naar zijn leven te kijken. Later komt Joachim zelf overigens ook weer dichter bij zichzelf.
Meyerhoff beschrijft zijn observaties in dit boek zo levendig, dat ik vaak bijna vergat dat het boek in het verleden speelt en dat de schrijver niet zijn huidige leven beschrijft. Ik leefde mezelf dus behoorlijk goed in in de hoofdpersoon. Tijdens de lessen op de toneelschool loopt Joachim tegen nogal wat problemen aan. Deze problemen waren erg invoelbaar, maar werden ook wel eens te uitgebreid beschreven. Bij de uitvoerige beschrijvingen van bepaalde lessen verloor ik een enkele keer mijn interesse. Toch vond ik de zoektocht van Joachim naar zichzelf en naar een manier om zich over te geven aan het toneelspelen zeer mooi om te lezen.
Degenen die mijn interesse zeker wel de hele tijd vast bleven houden waren de grootouders van Joachim. Zijn oma was vroeger ook actrice en is altijd van een beetje drama blijven houden. Haar gebaren en spraak zijn dus altijd groots en meeslepend. Zijn opa is wat stiller en strenger, maar is een uitstekend filosoof. Ze hebben beide een aantal vrij bizarre rituelen, die tekenend zijn voor wie zij zijn. Tegen het einde van het boek krijgen ze te kampen met de gevolgen van ouder worden. Hoe moeilijk ze het daarmee hebben, wordt weer op indringende wijze door Joachim beschreven. De liefde van de schrijver voor zijn opa en oma is duidelijk heel groot en dat zorgt voor ontroerende passages in het boek.
Hoewel een aantal situaties iets teveel worden uitgelegd, terwijl ze vooral voor de schrijver zelf interessant zijn, vond ik dit toch een heel goed boek. De schrijfstijl is erg prettig en vooral heel duidelijk. Het verleden komt tot leven in dit boek en vaak had ik het gevoel dat ik met de schrijver meeliep in plaats van dat ik alleen naar zijn verhaal luisterde. In het Duits bestaat er nog een boek in deze serie, ik hoop van harte dat deze ook vertaald wordt.
Ik ontving van uitgeverij AW Bruna/Signatuur een recensie-exemplaar van dit boek. Hartelijk bedankt hiervoor.
Boekinformatie:
Titel: Ach,deze leegte, deze verschrikkelijke leegte
Auteur: Joachim Meijerhoff
Uitgever: Uitgeverij Signatuur
ISBN: 978-90-5672-551-8
Verkoopprijs: € 19,99 e-book €13,99
Voor meer info en bestellen zie: Ach, deze leegte, deze verschrikkelijke leegte
Een vermoeiend boek. Na iedere bladzijde dacht ik: waarom moet ik dat weten, dat geleuter over oma (foei: ‘grootmoeder) en opa? Het milieu waarin deze lieden verkeren en door wie ze zich laten bedienen: not my cup of tea. Ik dacht dat met Downton Abbey deze erfgenamen van de Pruisische landjonker ter ziele waren gegaan.
Het is al enige tijd geleden dat ik het boek las, dus ik kan me niet meer alles herinneren. Ik weet nog dat ik makkelijk over het ietwat snobistische gedrag van de grootouders heen las en meer focuste op hun menselijke eigenaardigheden. Ik kan me ook niet meer herinneren dat ze andere mensen daadwerkelijk neerbuigend behandelden. Ook focuste ik meer op de belevenissen van Joachim dan op die van zijn grootouders. Ik heb me niet gestoord aan het gedrag van de grootouders, maar dat is voor iedereen natuurlijk persoonlijk.