Michiel Mulder is gemeenteraadslid in Amsterdam. Hij heeft al een aantal artikelen en essays over maatschappelijke vraagstukken gepubliceerd. Het ongrijpbare gelijk van John Winkle is zijn eerste literaire roman.
Het verhaal
John Winkle is bezig met een baanbrekend onderzoek. Zijn onderzoek moet uitwijzen waar in de menselijke hersenen zich precies de moraal bevindt. Als de onderzoeksresultaten gunstig zijn, kunnen met deze resultaten potentiele criminelen al heel vroeg in hun leven opgespoord en bijgestuurd worden. In het begin loopt het onderzoek heel goed, maar al gauw krijgt John Winkle tegenslag na tegenslag te verduren. Deze tegenslagen hebben niet alleen met zijn werk, maar ook met zijn priveleven te maken. Zo krijgt hij te maken met een boze proefpersoon die nadelige gevolgen van het onderzoek heeft ondervonden, begint een groep milieuactivisten een protest tegen zijn gebruik van proefdieren, komt zijn dochter ernstig in de problemen en wordt de druk op het presenteren van gunstige resultaten wel heel hoog. John Winkle kan al deze problemen niet meer aan en er dienen zich steeds ernstiger psychische problemen aan.
Conclusie
Het idee achter het onderzoek van John Winkle is prachtig. Hoe mooi zou het wel niet zijn als wij ons volledig bewust waren van hoe onze moraal werkt en we daardoor veel vrijer in het maken van morele keuzes zouden zijn. Wat zou het fijn zijn als criminaliteit voor een groot deel uitgeband zou kunnen worden. De theorie die John Winkle heeft wordt helder en duidelijk uitgelegd in de vorm van een toespraak die John Winkle houdt. Je moet er even over nadenken, maar dan besef je dat het idee dat John Winkle heeft zo gek nog niet is. De zoektocht naar de oorsprong van de menselijke moraal is een zeer boeiend onderdeel van het verhaal.
Een ander belangrijk onderdeel van het verhaal zijn de psychische problemen van John Winkle. Deze worden goed verbeeld door de schrijfstijl van het boek. John Winkle krijgt steeds vaker last van periodes waarin hij verward is. Eerst vinden deze alleen ’s nachts plaats, maar later ook overdag. Het boek volgt de gedachten van John Winkle. Deze worden verwoord in korte zinnen en soms alleen flarden van zinnen die associatief met elkaar samenhangen. Hoe verwarder John Winkle wordt, hoe meer hij in flarden van zinnen gaat denken en hoe losser de associaties tussen zijn gedachten worden. Hierdoor wordt de lezer meegezogen in een maalstroom van gedachten die steeds sneller gaat. Dit is erg mooi gedaan.
Door de los samenhangende en zeer korte zinnen is de schrijfstijl in dit boek erg interessant. Deze schrijfstijl past ook perfect bij de gedachtenwereld van John Winkle. In het begin moet je even wennen aan de schrijfstijl maar al snel zie je dat deze stijl erg mooi en bijna poetisch is.
John Winkle heeft het erg moeilijk met het vinden van een balans tussen werk en prive. Ook in zijn priveleven is hij voortdurend met wetenschap bezig. Het probleem waarin zijn dochter verzeild raakt probeert hij op te lossen door nog harder aan zijn wetenschappelijke project te werken. Dit onvermogen om problemen op een meer menselijke manier te benaderen maakt hem niet onsympathiek, maar zorgt juist dat je hem aardig gaat vinden. Het ontroert ook af en toe om te zien hoe hij worstelt met zijn leven.
Ik vond dit boek vooral erg verfrissend. De grote rol van de wetenschap in het boek is bijzonder en het idee achter de theorie van Winkle is redelijk origineel. De schrijfstijl is vrij uniek, ik ben een dergelijke schrijfstijl niet eerder tegengekomen. Deze combinatie van een originele schrijfstijl en een origineel verhaal maken het boek zeer de moeite waard om te lezen.
Boektitel: Het ongrijpbare gelijk van John Winkle
Auteur: Michiel Mulder
ISBN 978-90-78905-51-6
Verkoopprijs: 17,50 euro
Uitgever: Uitgeverij de Brouwerij, onder het label Brainbooks
www.uitgeverijdebrouwerij.nl.